در این پژوهش سعی گردیده است که با استفاده از تکنیک پیشرفته تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای به تحلیل شاخص های توسعه ی بخش مسکن در شهرهای ناحیه ی جنوبی استان همدان پرداخت . رویکرد پژوهش از نوع کمی – تحلیلی بوده است ، شاخص های مورد بررسی 21 متغییر بوده است.نتیجه ی حاصل از به کار گیری تکنیک تحلیل عاملی تقلیل 21 عامل به 7 عامل نهایی بوده که این هفت عامل حدود 94.527 درصد واریانس جامعه را تفسیر و توضیح می دهد.که با توجه به روشهای به کار گرفته (تحلیل عملی _تحلیل خوشه ای) اهمیت هر شاخص بر روی توسعه یافتگی شهرها سطوح توسعه یافتگی به ترتیب عبارتند از:
الف)شهرهای توسعه یافته شامل : ملایر- جوکار- فیروزان- سامن- زنگنه
ب)شهر های نیمه توسعه یافته شامل : ازندریان – برزول –تویسرکان -
ج) شهرهای کمتر توسعه یافته شامل : فرسفج - نهاوند – سرکان- گیان
که در نهایت به پیشنهاداتی در جهت بهبود توسعه یافتگی مسکن در شهرهای ناحیه جنوبی استان همدان منتهی می گردد.که عملی شدن این پیشنهادات نیازمند برنامه ریزی های همه جانبه ای در خصوص کاربری زمین می باشد و برنامه ریزی مسکن نیز اساسی ترین نقش را در این برنامه ریزی ایفا می نماید.