توسعه يافتگي به عنوان يكي از شاخص هاي مهم در برنامه ريزي شهري، تغييرات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، زيربنايي، رفاهي را در سطح محلات، نواحي و يا مناطق يك شهر نشان مي دهد. گسترش شهر ها با ساختار فضايي نامنسجم و از هم گسيخته، موجب تمركز نامعقول و نامناسب امكانات و خدمات در بخش هاي مختلف شهر و توسعه اقتصادي- اجتماعي نابرابر در آنها شده است. بر اثر توسعه پراكنده و بي سامان شهرها، الگوي سازمان فضايي شهر و ساختار اصلي آن دگرگون شد و موجب از بين رفتن ساختار واحد در كل شهر و تمركز نامعقول و نامناسب امكانات و خدمات در بخش هاي مختلف شهر و توسعه اقتصادي- اجتماعي نابرابر در آن ها شده است. از طرفي افزايش وسعت شهرها باعث پيچيدگيهاي كالبدي – فضايي در شهرها شده است بطوري كه شناخت ساختار واستخوان بندي اصلي شهر ها و ريخت شناسي آن بر اساس تحليل تمام اجزاي شهر امري مشكل وغيرممكن است. بنابراين، تحليل ساختار فضايي شهرها در ارتباط با شناخت توزيع امكانات و خدمات و تأثير آن بر توسعه اجتماعي– اقتصادي بافت هاي مختلف شهر نياز به روش هايي دارد كه بتواند به اين پيچيدگيها پاسخ دهد. اين مقاله ارتباط ميان ساختار فضايي و تغييرسطح توسعه يافتگي در محلات شهر زاهدان را بررسي مي كند. در اين تحليل شاخصهای توسعه یافتگی در زيرگروه هاي اجتماعي- اقتصادي،كالبدي، زيست محيطي و رفاهي با يكديگر تركيب شده اند و در ارتباط ميان ساختار فضايي محلات شهر و تغييرات سطح توسعه يافتگي آن ها، وارد شده اند. نتايج نشان مي دهد ارتباط معنادار قوي و مستقيم ميان ارزش همپيوندي محلي و مياني (يكي از شاخص هاي شناخت ارزش هاي فضايي) و تغيير درجه توسعه يافتگي محلات شهر زاهدان برقرار است. و مي توان تغييرات درجه توسعه يافتگي را در آينده در محلات شهر زاهدان ، با توجه به طرح هاي پيشنهادي مصوب، پيش بيني كرد.