ایران بعد از دهه 1330 به بعد که مباحث مدرنیزاسیون پررنگ شد، درگیر این پدیده قرار گرفت. پدیده ای که ابتدا در پایتخت بروز کرد و بسرعت به دیگر مراکز مهم کشور رسوخ کرد. تحلیل های نخست شهری در ایران و بیشتر کشورهای دنیا اغلب منحصر به مراکز حکومتی (پایتخت ها و شهرهای بزرگ دیگر)بوده و فرآیندهای تحلیل از بالا، سرنوشت برنامه ریزی از بالا (متمرکز) را در پی دارد که از مشکلات مبتلا به ایران نیز می باشد.این شیوه تحلیل نادرست است چرا که فقط بخشی از سطوح مورد نیاز رامورد بررسی قرار می دهد و مطمئناً می تواند به کشف علت که می توانددر سطوح دیگر(میانی و پایین) شهرها باشد موفقیتی بدست آورد. مشهد اکنون دومین کلانشهر ایران است، پس از انقلاب به طور جدی این پدیده را در منطقه خود تجربه کرده است. در این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از روشهای کمی به تحلیل شاخص نخست شهری در مجموعه شهری مشهد و استان از روش شاخص نخست شهری موسوی، پرداخته شده است. توجه به نقاط سهیم در کاهش شاخص در صورت روند کاهشی و یا عدم افزایش شاخص و توجه ویژه به مناطق خاص در صورت روند افزایشی شاخص از جمله سیاست های کلان ارائه شده در این پژوهش میباشد.