سال هاست كه سخن از حفظ، احيا و بازنده سازي ارزش هاي گذشته است و همه صاحبنظران متف القولند كه حفظ ارزش هاي اجتماعي و فرهنگي موجب هويت ملي است. از اين گستره، معماري كه از پر اهميت ترين عناصر ارزشي هر ملت است، سهم بسزائي دارد و درك اين معنا در حيطه معماري بعهده معماران اين عصر گذاشته مي شود. معماري سنتي سرشار از نكاتي است كه ممكن است گاهي گوشه اي از آن كشف و مورد استفاده قرار گيرد. هر گاه بخواهیم به دنبال الگوی موکد پایداری معماری در میان بناها و فضاهای کاربردی- تاریخی خود باشیم، نمی توانیم طرح ریزی و شکل گیری حمام های ایرانی را منطبق با این مقوله به شمار نیاوریم. هرگاه اثرگذاري مولفه هایی متعدد که از مهمترین مصادیق پایداري معماري به شمار می آیند در شکل گیري فضاها و بخشهاي حمام ایرانی همچون تنظیم دما ، رطوبت ، بررسی شرایط اقلیمی ، مسیر دسترسی و قرار گیري در داخل بافت شهري، منابع آب و سیستم دفع فاضلاب مورد بررسی قرار گیرد و خوانشی دوباره بر طرح معماري حمامهاي ایرانی صورت پذیرد، ارزشهاي عینی و ذهنی برخاسته از سنتها و فرهنگ و عقبه تاریخی این مرز و بوم حاصل شده و به ما این مهم را می نمایاند که تا چه اندازه مبحث پایداري معماري و توسعه پایدار در تاریخ و معماري ما ریشه دار بوده است. در اين مقاله سعي خواهد شد با رويكردي توصیفی- کاربردی موشكافانه تر به بررسي مفاهيم معماري پايدار و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بازخواني مباني معماري حمام های ايران در جهت رسيدن به مدلي در توسعه پايدار معماري پرداخته ؛ به این نتیجه مهم دست یافتیم که اگر هر بناي تاریخی به جاي مانده از گذشته را به عنوان سند تاریخی از فرهنگ و گذشته خو بدانیم ؛ می توان با مطالعه بر روي آن و خوانش طرح معماریش اطلاعات را گردآوري کرد و این آنها را مورد ارزیابی قرار داد . دستاورد این ارزیابی را میتوان از طریق سازگار کردن و هم خوانی این اطلاعات و مفاهیم بر گرفته از پیشینه تاریخی خود با شرایط روز و نگاهی به آینده چنان حاصل نمود که الگویی معین و پایا از معماري پایدار روي میز خود قرار دهیم.