مفهوم معماری بومی سابقه اي به بلنداي تاريخ دارد هويت يك ملت و فرهنگ يك كشور در طي يك دهه يا حتي يك سده ساخته نمي شود هويت و فرهنگ شاخصه يك تمدن است كه در طي قرن ها شكل مي گيرد و تاثير خود را در معماري و شهرسازي آن كشور مي نماياند. در این مقاله اشکالاتی که در معماری نوین وجود دارد را با ریشه یابی هویت معماری اسلامی را آشکار ساخته و با معماری ایرانی عجین می کند. مؤلفه‌هاي كالبدي و مؤلفه‌هاي مؤثر براي تحقق هويت بخشي و سياست‌هاي كلي طراحي و اجراي پروژه‌هاي مبتني بر معماري ايراني- اسلامي و اقداماتی بصورت نمونه در تهران نیز ذکر شده است. هويت در تداوم تاريخي و پيوستگي آن نهفته و وابسته به عنصر زمان است داشتن ويژگيهاي مشترك در طول زمان و استمرار آن به نحوي كه تجربه هاي مشترك انساني را رقم بزند اين مفهوم راتداعي مي كند معماري و شهرسازي محصول تعامل انسان با محيط و جامعه با تاريخ تلقي مي شود به عبارتي روشن تر معماري ظرف زندگي و شهر آبادي اي است كه روح اجتماعي در آن دميده شده است. شهرنشيني دردوره اسلامي ازدگرگوني سنتهاي عهدساساني درايران پديدآمد و با تغيير اوضاع سياسي واداري واجتماعي واقتصادي متحول گرديد. شهرهاي اسلامي براساس احساس ديني اززندگي واستقلال هرمؤمن وحرمت حريم خانواده واهميت خلوت گزيني شكل گرفته بود. ازاين رونقش مذهبي شهربراهداف نظامي واقتصادي اولويت يافت . تأثيردين مبين اسلام برساختاروالگوهاي شهرهاي اسلامي ازنظركالبدي وفضايي تأثيرويژه اي داشت . شهرسازي اسلامي سبب شدكه نقش شارستان كم رنگ شود وتوسعه شهردر ربض وپيدايش بازاروتقسيم بندي محلات جديدوپيدايش مراكزمذهبي وتجاري ازويژگيهاي مهم آن محسوب شود .پس مهم ترين فضاهايي كه برحيات شهرحاكم بود : فضاي مذهبي ، حكومتي ، صنفي ومحلات بود . شهرسازي اسلامي بربافت مساكن هم تأثيربسزايي گذاشت وكوچه هابراي رسيدن به مساكن كم عرض شده وحالت نيمه خصوصي پيداكرد، تاازديدرهگذران دورنگه داشته شود. حتي درمحل ورودبه سكونتگاه هم ايجادهشتي سبب محرميت وخصوصي شدن مساكن شد. معماري و شهرسازي همانند بسياري از فنون ، هنرها و بدايعي كه در جامعه بشري رخ مي نمايند ، بر مبناي اصول و ارزشهايي شكل گرفته اند كه اين اصول و ارزشها نيز به نوبه خود منبعث از طرز تفكر و ارزشهاي فرهنگي حاكم بر جامعه بوده و در عين حال از شرايط اقليمي و محيطي ، شرايط اقتصادي ،از مقولات سياسي و.. متاثر مي باشند.براي ارزيابي يا تهيه طرح و برنامه هايي براي معماري و شهرسازي اسلامي آن معيارهايي مناسب خواهند بود كه از جهان بيني و تعاليم اسلامي استنتاج شده باشند.فقدان اصول و معيارهايي برآمده از فرهنگ و جهان بيني اسلامي در مقوله معماري و شهرسازي معاصر ايران ، معضلات و مشكلاتي را در اين زمينه به همراه آورده است. . این مقاله به ريشه يابي اين معضلات و نابسامانيها در معماري وشهرسازي معاصر ايران مي پردازد و با بررسی جدیدترین مقالات هویت شناسی معماری اسلامی نگاهی به راهکارهای اصلاح و بهبود معماری در ایران را با خط مشی نظام جمهوری اسلامی و پيشنهاداتي براي برون رفت از اين مشكلات نيز ارائه مي شود.