به منظور ارزیابی تحمل به تنش آلومینیوم در لاین های نوترکیب گندم نان، 167 لاین خالص نوترکیب گندم نان و والدین آن ها در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تكرار در شرایط بدون تنش و تنش آلومینیوم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب در سال زراعی 94-1393 مورد بررسی قرار گرفتند. برای شناسایی لاین های متحمل به آلومینیوم از هشت شاخص تحمل و حساسیت به آلومینیوم (شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، میانگین تولید، میانگین هندسی تولید، میانگین هارمونی تولید، شاخص عملکرد و شاخص پایداری عملکرد) و تجزیه به مولفه¬ها استفاده شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی
داری بین ژنوتیپ¬ها در هر دو شرایط محیطی (تنش و بدون تنش) وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش به¬ترتیب متعلق به لاین¬های 131 و 113 بود. مطالعه همبستگی بین عملکرد در شرایط تنش، بدون تنش و شاخص-های مقاومت به آلومینیوم نشان داد که شاخص¬های تحمل به تنش (STI)، میانگین تولید (MP)، میانگین هندسی تولید (GMP) و میانگین هارمونی تولید (HMP) برای شناسایی لاین هایی با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش آلومینیوم مناسب هستند. بر اساس نتایج این چهار شاخص منتخب، لاین های 63، 140 و 12 بیشترین مقاومت به تنش آلومینیوم و لاین های 133، 179، 15و 47 بیشترین حساسیت را به تنش آلومینیوم نشان دادند. در ادامه برای تایید برتری 4 شاخص منتخب در این پژوهش پس از بررسی همبستگی، تجزيه به مؤلفه هاي اصلي انجام شد که دو مولفه اول 20/99 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند و مولفه اول و دوم با توجه به ضرایب شاخصی بزرگ تر به ترتیب به عنوان مولفه های مقاوم به تنش و حساسیت به تنش نامیده شدند.