مقدمه: ناباروری و نازایی مشکل تقریبا ۱۵ درصد زوج ها می باشد. حدود نصف این نازایی بدلیل ناباروری مردان می‌باشد. ناباروری بدلیل تولید کم اسپرم، ناقص بودن یا بی حرکتی اسپرم و یا انسدادی که جلوی رهایی اسپرم را میگیرد، می‌باشد. از سوی دیگر استفاده از گیاهان دارویی با کمترین میزان خطر و ارزشمندی بالا سبب بهبودی زیادی در پارامترهای اسپرم می گردد. چرا که بسیاری از آن ها دارای اثرات آنتی اکسیدانی نیزمی باشند. این پژوهش با هدف بررسی گیاهان دارویی مختلف بر درمان نازایی مردان انجام شد.
روش کار: اطلاعات مورد نظر این مطالعه مروری، از مطالعه های منتشر شده در زمینه گیاهان دارویی و نازایی مردان در سال های 1995 تا 2017 استخراج شد. برای جستجوی این مطالعه ها از بررسی منابع اطلاعاتی Pubmed، SID، Civilica، allergynorthwest و به زبان فارسی و انگلیسی استفاده شد. کلمات کلیدی جستجو شامل« گیاهان دارویی» و« نازایی» بود.از18 منبع شامل16 مقاله، 1کتاب، 1پایان نامه، مورد بررسی قرار گرفته شد. در روش کار 15 مقاله کار آزمایی بالینی تصادفی شده مورد بررسی قرار گرفت که عمده آن ها پژوهش های انسانی بود.
نتایج:در کلیه پژوهش های انجام شده میزان تولید اسپرم و حرکات آن در گروهی که مصرف گیاهان با خاصیت آنتی اکسیدانی را داشتند نسبت به گروهی که مصرف این گیاهان را نداشتند تفاوت آماری معنی داری داشته(005/0>p) و در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بود.
بحث و نتیجه گیری : در تمامی این پژوهش ها استفاده از گیاهان دارویی که خواص آنتی اکسیدانی داشتند سبب افزایش تولید اسپرم و افزایش حرکات اسپرم در کسانی که مبادرت به مصرف آن ها نموده بودند شد. می توان دریافت که گیاهان دارویی به عنوان طب مکمل می تواند در کنار سایر درمان های نازایی مورد استفاده قرار گیرد.