اندیشه‎ی شیخ اشراق (سهروردی) در جهان اسلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است. او مکتب فلسفی خود را بر اساس نور و ظهور استوارکرده است. اشراق به معناي نورانيت روشنايي و محل تابيدن نور (جغرافیای مشرق) است .
ادیان پیش از اسلام ایرانی ، به ویژه آئین زرتشت ، تمثیل نور را برای تفسیر و تبیین تعالیم خود به کار می‎گرفتند و از دوران اسلامی هم حکمت اشراق در ایران بیش از هر جای دیگر اشاعه یافت. نور عمده‎ترین مشخصه معماری ایران است، نه فقط به مثابه عنصری مادی بلکه همچون نمادی از عقل الهی و همچنین وجود نور جوهری معنوی است که به درون غلظت ماده نفوذ می‎کند وآن را تبدیل به صورتی شریف و شایسته می‎سازد که مناسب محل زندگی نفس آدمی است .
درمعماری اسلامی سکوت یکی از مفاهیم بنیادی وعرفانی است. در اینجا سکوت،کاملا ازلی است. تا آنجا که می‌توان روح خدا را با آن یکی گرفت چراکه می‌توان سکوت را نیز مثل مرگ و یا حتی جاودانگی مفاهیمی متافیزیکی دانست. حال این پرسش به میان می آید که آیا اندیشه‎ی شیخ اشراق بر معماری تاثیر دارد یا نه؟ اگر چنین بوده چه تاثیری بر آثار معماری داشته است؟
در این پژوهش با استفاده از تحقیق تاریخی و تفصیری به تحلیل اندیشه های شیخ اشراق و مقایسته تطبیقی آنها با آثار معماری می پردازیم . روش گردآوری اطلاعات مطالعه کتابخانه¬ای و مراجعه به شواهد ، اسناد و مدارک معماری است .
نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که اندیشه شیخ اشراق بر مکتب معماری تجلی یافته ، ومی توان آن را در صورتهایگوناگون نور در معماری و سلسله ‌مراتب نوری، عالم مثال مشاهده نمود. حضور نور در کالبد معماری در گرایش به سمت کاستن از جرم که در اندیشه شیخ نماد ظلمت است و افزودن بر فضا متجلی می‎گردد تا بر لطافت معماری بیفزاید.