نیاکان بشر بر اساس تجربه در مناطق مختلف کره زمین خصوصاً در شرایط آب و هوایی گرم و خشک رویکرد سازش با محیط طبیعی را در پیش گرفته و به جای تسخیر و تحت سلطه در آوردن طبیعت، همواره از تنوع آب و هوایي بهره می جستند. بشر امروزی نیز بایستی از تجربیات نیاکان خود در بهره گیری منصفانه از طبیعت استفاده نماید. بهره‌ برداري‌ بهينه‌ از مواهب‌ آب و هوایی به‌ منظور صرفه‌جویي‌ در انرژي، در قالب شاخه علمی با عنوان‌ اقلیم-معماري‌ به‌ عنوان‌ علمي‌ نوين‌ مطرح‌ است. پیش نیاز الگوبرداري‌ از معماري‌ سنتي‌ و ارائه‌ طرح هاي‌ مناسب‌ از مسكن‌ كه‌ آسايش‌ حرارتي‌ انسان‌ را حتی الامکان به صورت طبیعی تأمين‌ نمايد، بررسی سبک معماری گذشتگان و استفاده از تجربه آنهاست. لذا این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی- تاریخی به تحلیل نقش آب و هوا در عناصر و فرآیند ساز و کار یخدان مؤیدی شهر کرمان پرداخته است. نتایج نشان می دهد به طور خاص می توان گفت طراحی معماری و شکل گیری عناصر این یخدان بر پایه شرایط آب و هوایی، تغییرات زاویه تابش خورشید و شار گرما بین سطح زمین و اتمسفر در مقیاس کوچک آب و هوایی شکل گرفته است.