مریم نخودی ،با نام علمی Teucrium chamaedrys L ،گیاهی دارویی متعلق به خانواده نعناع است که به نظر می رسد روش کشت بافت این گیاه،به دلیل کوتاه بودن دوره رشد و خطر انقراض آن کارآمد باشد.از سوی دیگر مریم نخودی طناز با خاصیت ضد اکسیدانی بالا،خواص درمانی بسیاری دارد که از این جهت مورد توجه است .در این پژوهش ،ابتدا در بذر گیاه مریم نخودی به روش فیزیکی (استراتیفیکاسیون) وخراش با سوزن تشریح رفع خفتگی صورت گرفت.بذرها پس از ضدعفونی توسط اتانول (70درصد) و هیپوکلریت سدیم (10درصد) در محیط کشت MS کشت داده شدند.پس از جوانه زنی ،لپه گیاهچه های حاصل،جدا شده ودر محیط های کشت حاوی مقادیر مشخص ترکیبات هورمونی با غلظت های متفاوت از دی کلرو فنوکسی استیک اسید و کینتین منتقل شدند.نمونه ها جهت کالوس زایی در اتاقک رشد با شرایط نوری حدود 2400لوکس با دوره نوری 16ساعت روشنایی و8 ساعت تاریکی ودر دمای24-25درجه سانتی گراد قرار داده شدند.پس از ایجاد مقادیر لازم از کالوس،مقدار کالوس به دست آمده توزین وبیشترین کالوس از بین محیط های کشت باغلظت هورمونی مختلف جهت استخراج اسانس انتخاب شد.اسانس گیری با استفاده از دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب انجام شد و مواد موثره آن به وسیله دستگاه GC/MS مورد تجزیه قرار گرفت.نتایج نشان داد که میزان کالوس به دست آمدهاز لپه گیاهچه مریم نخودی به میزان هورمون های گیاهی بستگی دارد.حداکثر تولید کالوس در محیط کشت MS حاوی غلظت های 0/5میلی گرم در لیتر ِ D-4،2 و0/5 میلی گرم در لیتر Kin حاصل شد .همچنین نتایج آنالیز اسانس نشان داد که ترکیبات عمده اسانس شامل هگزانون(44/53 درصد) و اگزالیک اسید(34.26 درصد(می باشد.