هر یک از روش¬شناسی¬های مختلف در مطالعه هنر و معماری دوران اسلامی، با محوریت قرار دادن برخی مؤلفه‌ها، به مطالعه آثار و داده¬های باقی‌مانده از دوران گذشته پرداخته و با توجه به رویکردها و مبانی نظری متفاوت، نتایج ناهمگون و بعضاً ضدونقیضی حاصل کرده‌اند. سنت¬گرایی، تاریخی¬نگری، پدیدارشناسی و هرمنوتیک از جمله این دیدگاه¬ها و روش¬ها هستند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی رابطه‌ی گفتمانی بین مجموعه¬های معماری دوره ایلخانی با مطالعه موردی ارگ و گنبد سلطانیه و ارکان اصلی قدرت بوده و در این راه از مبانی تاریخی¬نگری و جامعه¬شناسی هنر استفاده خواهد شد. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی و نوع کیفی و تاریخی می‌باشد و داده¬ها از طریق مطالعات کتابخانه¬ای و بررسی¬های میدانی گردآوری شده است. نتایج نشانگر پیوند ارکان اصلی قدرت (قدرت سیاسی، اقتصادی و مذهبی) در مهم‌ترین بنای مذهبی و شاهانه‌ی باقی‌مانده از عهد ایلخانی می‌باشد. سازمان‌دهی بناهایی از قبیل مساجد جامع و خانقاه، دیوان حکومتی، بازارها و راه‌های تجاری در یک مجموعه معماری، بازتاب ارکان قدرت¬ساز و مشروعیت¬بخش در معماری و شهرسازی اواخر عهد ایلخانی است.