ساختار روایت یکی مباحث نقد ادبی جدید به شمار می¬آید. گریماس تلاش کرده است تا اجزای تشکیل دهنده ساختار روایت ولادیمیرپراپ را به شش عنصر روایی تقلیل دهد. محبوب القلوب به عنوان یکی از داستان¬های عاشقانه¬ ادبیات فارسی روایت زندگی شمس و قهقهه است که در قالب حکایت¬، اندیشه¬های عاشقانه و اجتماعی خود را به بیانی زیبا ارائه می¬کند. در این پژوهش سعی می-شود که حکایت¬های محبوب القلوب را بر اساس الگوی ساختارگرایی گریماس بررسی و تحلیل شود. با تحلیل ساختارهای روایی محبوب القلوب می¬توان به هنر داستان¬پردازی و تفوق هنری میرزا برخوردار فراهی رهنمون شد. در این پژوهش، حکایتِ عاشقانه محبوب¬القلوب با سه مولفه، پیرنگ، ساختار کنشگران و تحول شخصیت تحلیل می¬شوند.
پیرنگِ داستان محبوب¬القلوب دارای سه بخش یا سه¬پاره¬ی ابتدایی، میانی و انتهایی هستند که از الگوی ثابت پیروی می¬کنند. نقش¬ها دارای هویتی اجتماعی یا یکی از حالت¬های فرهنگی یا درونی فاعل هستند. کنشگر فرستنده و گیرنده، به طور معمول "کنشگر فاعل" است. فاعل در تقابل با "فرهنگ و اجتماع" قرار می¬گیرد ـ یا چند مشارک در قالب یک کنشگر ارائه می¬شود. فاعل در جستجوی شئ-ارزشی( تقرب برای اهدف اجتماعی و فرهنگی) است و سعی دارد که به مطلوب خود دست ¬یابد، اما هنگامی که هدف، شیطانی و بر اساس امیال نفسانی باشد نیروی الهی، فاعل را از رسیدن به هدف بازمی¬دارد مانند حکایت تاجر و قاضی.