روش(HS-SPME) میکرو استخراج ترکیبات فرارفضای فوقانی نمونه از روی فاز جامد است که این فاز جامد با دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ترکیب شده است . یک روش ساده ، سریع و بدون حلال بوده و می تواند به عنوان یک تکنیک معتبر برای جداسازی و شناسایی ترکیبات وفراکسیون¬های فرار ¬از گیاهان آروماتیک مورد توجه واقع شود . از آنجاییکه بر اساس مطالعات ، روش میکرو استخراج فاز جامد می تواند برای شناسایی گیاهان خانواده¬ نعناعیان بکار برده شود و بررسی گیاهان مختلف بر اساس پروفایل شیمیایی آن¬ها صورت می گیرد و همچنین روش استخراج بر بازده ، درصد و نوع ترکیبات شیمیایی حاصل از گیاه موثر است ، لذا هدف از این تحقیق بررسی پروفایل شیمیایی گیاه مرزه بختیاری به عنوان یک گونه از خانواده نعناعیان به روش (HS-SPME) است .گیاه مرزه بختیاری در اوایل اردیبهشت ماه از ارتفاعات استان چهارمحال و بختیاری تا 5 سانتی متر بالاتر از سطح زمین جمع آوری شد و نمونه در پاکت پلاستیکی در مکان خنک و در کناریخ نگهداری و به آزمایشگاه انتقال داده شد و میزان5/0 گرم گیاه بدون آماده سازی و به طور مستقیم در یک ویال شیشه ای 20 میلی لیتری به مدت 20 دقیقه در 85 درجه سانتی گراد به روش ( ( HS-SPME/GC-MS آنالیز گردید ، زمان آزمون نباید بیش از 5 روز بعد از جمع آوری گیاه باشد .
در تجزیه فیتوشیمیایی مرزه بختیاری به روش (HS-SPME) تعداد 18 ترکیب معادل 99/99% شناسایی شدند که ترکیبات عمده بر حسب درصد عبارتند از : پارا – سایمن 53/0±7/32، گاما- ترپینن 38/0 ± 54/23 ، تیمول 07/0±69/6 ، لینالول 23/0 ±49/5، کارواکرول 05/0 ± 8/4و بطورکلی میزان مونوترپن های هیدروکربنه برابر 54/1 ± 73/75 و مونوترپن های اکسیژنه برابر 62/0 ± 2/22 و سزکوئی ترپن های هیدروکربنه برابر 02/0 ± 08/2درصد بودند . با توجه به اینکه در این تحقیق میزان مونوترپن های هیدروکربنه به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته اند می توان نتیجه گرفت که روش (HS-SPME) یک روش معتیر و منحصر به فرد جهت شناسایی و اندازه گیری ترکیبات فرار و سبک در گیاهان دارویی و ادویه ای و معطر است .