هزینه یکی از مهم ترین عوامل در طراحی و ساخت کانال های آبیاری و زهکشی زمین های کشاورزی است. با توجه به ضرورت تعمیر و نگهداری دوره ای و سالانه از شبکه های آبیاری و زهکشی به منظور حفظ عملکرد و کارایی آنها، نقش هزینه های بسیار زیاد نگهداری از شبکه های احداث شده، بیش از پیش در مدیریت کلان کشاورزی کشور نمود می یابد. آب و نقش بحرانی آن در حیات و حاصلخیزی زمین های کشاورزی از یک سو و از سوی دیگر، نیروی عظیم آن در ایجاد خسارت و مشکل در کارایی شبکه آبیاری و زهکشی در زمان سیل های ویرانگر فصلی، نیازمند ارزیابی ویژه ای در برآورد هزینه برای نگهداری از کانال های آبیاری و زهکشی است. از آنجا که لایروبی رسوبات در کانال و زهکش ها مؤثرترین راه حل مورد استفاده در این زمینه است، اتخاذ راهبردی جدید برای کاهش هزینه ها و حفظ و حتی ارتقاء راندمان جریان در کانال ها کاملا مورد نیاز است. در این مطالعه، تمامی عملیات اجرایی مربوط به تعمیر و نگهداری از کانال های آبیاری و زهکشی در زمین های کشاورزی مورد ارزیابی قرار گرفته و بعضی عوامل مانند هزینه، زمان و حجم عملیات اجرایی در یک دوره زمانی پنج ساله از 1388 الی 1392 در شبکه آبیاری و زهکشی دِز واقع در اراضی کشاورزی شهرستان دزفول واقع در جنوب غربی کشور در نظر گرفته شده و با توجه به داده های معتبر موجود و جمع آوری شده، تحلیلی آماری و محاسباتی صورت گرفته است. علاوه بر این، مقایسه ای میان راه حل های احتمالی برای روش های صرفه جویی در هزینه صورت گرفته و نتایج ارائه گردیده است. در پایان، مجموعه ای از بحث ها و پیشنهادات مبتنی بر تعریف و پیشنهاد راه حل های موثر بر اساس روش های توأم کاهش هزینه و افزایش کارایی برای مدیریت آب در اراضی کشاورزی ارائه شده است