امروزه استفاده از لجن فعال فاضلاب به عنوان منبع اولیه برای ساخت بستر ورمی کمپوست و رشد و تکثیر کرم های خاکی بسیار مورد توجه است .در این تحقیق به بررسی دو نمونه لجن فعال فاضلاب به عنوان بستر اولیه مناسب برای رشد و تکثیر کرم خاکی از گونه Eisenia fetida پرداخته شد. این تحقیق در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 11 نوع تیمار در سه تکرار انجام شد که تیمارها حاوی درصدهای متفاوتی از لجن فعال فاضلاب کارخانه شیر و لجن فعال فاضلاب شهری و کود گاود بودند. به منظور بررسی و مقایسه تیمارهای مختلف پارامترهای بیوژیکی در ابتدای تحقیق (روز اول) و در انتهای تحقیق (بعد از 90 روز) اندازه گیری شد جهت ارزیابی آماری از نرم افزار Sas استفاده شد . نتایج این تحقیق نشان داد که در تمامی تیمارها )به جز تیمارA1 که حاوی 100% لجن کارخانه شیر بود ( با گذشت زمان تعداد و بیوماس کرم های خاکی بالغ افزایش قابل ملاحظه ای یافته است و ماکزیمم آن مربوط به تیمار A7 ( 10% لجن فاضلاب کارخانه شیر 80% کود گاو + 10% خاک اره) و تیمار A6 ( 40% لجن فاضلاب شهری + 60 % کود گاو) بود و هم چنین تیمار A7 از لحاظ خصوصیات کود تولیدی مانند وزن مخصوص ظاهری نسبت به سایر پارامترها دارای مقدار پایین تری بود بنابراین این دو تیمار هم از نظر خصوصیات کود تولیدی و هم از نظر ایجاد شرایط مناسب برای رشد و تولید مثل کرم Eisenia fetida بهتر از سایر تیمار ها بودند.