با افزايش جمعيت وهمچنين پيشرفتهاي اقتصادي و صنعتي روز به روز بر ميزان مواد زائد توليدي از جمله لجن هاي فاضلاب افزوده مي شود. از اين رو در سالهاي اخير استفاده از لجن فعال فاضلاب شهري و صنعتي به عنوان منبعي مناسب براي توليد كود آلي ورمي كمپوست مورد توجه قرار گرفته است. با اين روش نه تنها لجن فعال توليد شده در تصفيه خانه ها مديريت مي شود بلكه لجن فعال فاضلاب در حين فرايند ورمي كمپوست تثبيت شده و به يك كود آلي كه ساختار، تخلخل ،تهويه، زهكشي و ظرفيت نگه داري رطوبت آن در حالي مي باشد تبديل مي شود. كود ورمي كمپوست مشكلات كودهاي شيميايي را ندراد و ضمن حفظ محيط زيست موجب حاصلخيزي خاك مي شود و مواد مغذي را در فرم قابل دسترس براي گياهان تامين مي كند. اين تحقيق در راستاي تثبيت لجن فعال فاضلاب شهري و لجن فعال فاضلاب كارخانه شير انجام شد كه كود توليدي داراي خصوصيات ظاهري وفيزيكي و شيميايي مناسب براي استفاده در زمينهاي كشاورزي مي باشد.در این تحقیق با ترکیب درصدهای مختلف از لجن فعال فاضلاب کارخانه شیر و لجن فعال فاضلاب شهری با کود گاو و به کمک کرم Eisenia foetida ورمی کمپوست تولید شد و بررسی پارامترهای,TOC,C/N EC,PH,TKN درطی فرایند نشان داد که طی فرایند تولید ورمی کمپوست میزان TOC, PH,C/N کلیه بسترها کاهش و میزان EC,TKN کلیه بسترها افزایش داشت .در کل نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با استفاده از فرایند ورمی کمپوست می توان کودآلی با ارزش ورمی کمپوست را با استفاده از لجن فعال فاضلاب شهری ولجن فعال فاضلاب کارخانه شیر تولید کرد. 0