گیاه دارویی پونه L. Mentha longifolia متعلق به تیره نعناع، چند ساله، معطر، به ارتفاع 35 تا 70 سانتیمتر ، باساقه چهار گوش می باشد و از گونههای سازگار به محيط های اکولوژیکی مختلف است. در این تحقیق به منظور ارزیابی کمیت وکیفیت اسانس، سرشاخههای گلدار گیاه در مرداد ماه 1390، از رویشگاه های شاهکوه(2300 متر- استان سمنان) و افراتخته(1540 متر- استان گلستان) جمع آوری، خشک و به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شد. برای شناسایی ترکیب های موجود در اسانس و آنالیز مواد موثره از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنجی جرمی (GC/MS) استفاده شد. نتایج نشان داد بازده اسانس بر حسب وزن خشک به ترتیب براي شاهکوه و افراتخته، 4/2 و 4/1 درصد می باشد. مهمترین ترکیبات اسانس سرشاخه ها 8، 1- سینئول، پیپریتون اکسید، کاروون، بتا-کاریو فیلن بودند که مقدار آنها به ترتیب در شاهکوه (797/3-668/1-642/0-533/2 درصد) و در افراتخته (056 /6 -321/11-130/8 -348/4 درصد) اندازه گيري شدند. میزان اين تركيبات در رویشگاه افراتخته بیشتر از شاهكوه تعيين شد. با توجه به کیفیت و کمیت مواد موثره مونو ترپنی اسانس (منتون، منتول ، پولگون و سینئول )نتایج این تحقیق در مستند سازی علمی استفاده سنتی از این گیاه مخصوصا به عنوان آنتی پاتوژن ، ضد عفونی کننده، آنتی اسپاسم و مسکن درد قابل بحث بوده و لازم است در تحقیقات بعدی نسبت به بررسی عملکردهای دارویی اسانس و عصاره این گیاه در مدلهای invitro , onvivo اقدام نمود.