توانایی یادگیری و بیادآوری یکی از ویژگی های اصلی مغز می باشد 1. یادگیری ، کسب و فراگیری اطلاعات جدید است ، در حالیکه حافظه ، حفظ و نگهداری اطلاعات جدید می باشد . فعال سازی الکتریکی ساختارهای لیمبیک ویژه در میان سیستم لوب گیجگاهی ، همچون هیپوکامپ و آمیگدال ، مستعد ایجاد وتولید پاسخ های تجربی می باشد 2. به عبارتی تنها یک مرکز حافظه در مغز وجود ندارد و حافظه در مسیرهای بسیار طولانی در مغز و بوسیله مدارها و مسیرهای ویژه ثبت می شود 1. تغییراتی در کارائی انتقال سیناپسی ( شکل پذیری سیناپسی) بعنوان عامل حافظه در نظر گرفته شده است. تقویت طولانی مدت (Long term potentiation , LTP ) سیناپسی یکی از مقبول ترین فرضیه های مطرح شده در مورد مکانیسم حافظه و یادگیری است 3.
استروژن (LTP) را در هیپوکامپ افزایش می دهدLTP. در تغییرات سیناپسی زمینه ساز یادگیری و حافظه دخالت دارد. رسپتورهای استروژن αER- و ER-β در مناطق بسیاری از هیپوکامپ و پرفرونتال کورتکس در بسیاری از گونه ها بیان می شوند5 . همچنین این رسپتورها در گلیا و در CA1-CA3 بیان می شوند 6. استروژن موجب تحت تاثیر قرار گرفتن میزان هورمون ها ، فاکتورهای رشد و نوروترانسمیترهای مغز می شود. یکی از اثرات استروئید ها ، القای سیناپس در هیپوتالاموس و هیپوکامپ می باشد 7. استروئید ها موجب تحت تاثیر قرار گرفتن ساختارهای مغزی از جمله سیناپس و دندریت می گردند و همچنین بر تشکیل نورون اثر می گذارند 8. داده های زیادی نشان دهنده اثرات سودمند استروژن بر جنبه های مختلف توانایی فضایی در جوندگان9 و مچنین در زنان10 می باشد. اختلالات حافظه به عنوان یک نتیجه و پیامد اوریکتومی یا یائسگی در زنان11 و میمونها12 و جوندگان13 می باشد. در آزمایشات شناختی در هر دو مردان و زنان زوالی را همراه با افزایش سن می توان دید. در زنان ، میزان این زوال بدنبال یائسگی افزایش می یابد14 ، چنانچه خطر بیماری آلزایمر را به همراه دارد 15.
استیل –L-کارنیتین ترکیب اندوژنی است که در سیستم عصبی مرکزی حضور دارد. این ماده بوسیله استیلاسیون کارنیتین از طریق کارنیتین استیل ترانسفراز بیوسنتز می شود که در اندام های مختلف فعال می باشد16 . L-کارنیتین در بافتها بصورت L-کارنیتین دست نخورده ، آسیل-L-کارنیتین (ALC ) و دیگر استر های کارنیتین ذخیره می شود. استیل –L-کارنیتین استری با تغییرات بسیار در شاخه های L-کارنیتین می باشد. استیل –L-کارنیتین مشابه کارنیتین نسبتا در سطوح بالایی در مغز حضور دارد17 . مقادیر استیل –L-کارنیتین خصوصا در هیپوتالاموس بالا می باشد18 . میزان آنزیمهای سنتز کننده ALC ، کارنیتین استیل ترانسفراز (Carnitine acetyl transferase, CAT) در هیپوتالاموس و گانگلیونهای قاعده ای فراوان است. L-کارنیتین انتقال اسید چرب استیل-کوآ از غشای داخلی میتوکندری که برای انجام β-اکسیداسیون انجام می گیرد ، را تنظیم می کند19 . L -کارنیتین و آسیل-L-کارنیتین علاوه بر نقش متابولیکی ، دارای ویژگی های حفاظت نورونی ، تنظیم نورونی و نوروتروفیک هستند که ناشی از نقش های نوروفیزیولوژیکی آنها می باشد20 .
در تحقیق حاضر اثر تزریق درون بطنی L-کارنیتین در موش های صحرایی ماده بالغ اوریکتومی شده و سالم بر بیاد آوری حافظه بررسی شد.