هرچند آزمایش‌های مختلف، جنبه‌های بسیاری از تاثیر کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد را روشن کرده اما اثرات مستقیم و غیرمستقیم هرکدام از این اجزاء بر عملکرد دانه کنجد هنوز کاملا شناخته شده نیست. به منظور تعیین اثرات مستقیم و غیر مستقیم اجزای عملکرد کنجد بر عملکرد دانه این محصول آزمایشی مزرعه‌ای در قالب طرح کرت‌های کامل تصادفی با سه تکرار و ده تیمار شامل کودهای زیستی تیتروکسین، بیوفسفر، بیوسولفور، ترکیب دوگانه و سه‌گانه زیستی و اوره، سوپرفسفات تریپل و ترکیب دوگانه و سه‌گانه (به همراه گوگرد عنصری) و شاهد انجام شد. نتایج حاصل از این آزمایش حاکی از همبستگی مثبت و معنی‌دار کلیه اجزای عملکرد کنجد به جز وزن هزار دانه بر عملکرد دانه بود. آنالیز مسیر نشان داد که تعداد کپسول در بوته بیشترین (651/0) و طول ساقه کمترین (018/0) اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. همچنین، زیست توده در واحد سطح که حائز بیشترین ضریب همبستگی (97/0) و ضریب تبیین (94/0) با عملکرد دانه بود، بیشترین اثر خود بر عملکرد را از طریق اثر غیر مستقیم خود بر عملکرد با اثرگذاری بر تعداد کپسول در بوته (531/0) داشت. در این آزمایش هرچند وزن هزار دانه همبستگی و رابطه رگرسیونی بسیار ضعیفی با عملکرد دانه داشت اما اثر مستقیم آن بر عملکرد (262/0) اختلاف کمی با اثرات مستقیم تعداد دانه در کپسول (236/0) و زیست توده در واحد سطح (266/0) داشت و اثرات غیر مستقیم آن بر طول ساقه، تعداد کپسول در بوته و تعداد دانه در کپسول منفی بود. بنابراین با توجه به یافته‌های این پژوهش، به نظر می‌رسد اقدامات مدیریتی و اصلاحی که منجر به افزایش تعداد کپسول در بوته می‌شوند بایستی مورد توجه تولیدکنندگان کنجد و متخصصان اصلاح نباتات قرار گیرند.