ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻌﺪ از ﻧﯿﺘﺮوژن ﻣﻬمترین عنصر ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي رﺷﺪ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ. ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺗﻮان زﯾﺴﺘﯽ ﺧﺎك و اﺳﺘﻔﺎده از میکرو ارگانیسم های ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در این تحقیق تعدادی نمونه از کمپوست¬های مختلف جمع آوری و توان انحلال فسفر آلی جدایه¬های باکتریایی خالص سازی شده از آنها به صورت نیمه کمی در محیط جامد NBRIP اندازه گیری شد. 20 جدایه توانمند از نظر تولید هاله در محیط حاوی فسفر آلی، جهت بررسی توان انحلال تری¬کلسیم فسفات و آلومینیوم فسفات در محیط بافر مایع مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گرچه ده جدایه توانمندی کاهش pH محیط بافر حاوی تری کلسیم فسفات و آلومینیوم فسفات را دارا بودند اما تنها انحلال فسفات از منبع تری کلسیم فسفات همبستگی منفی معنی داری (r= -0.948, P<0.001 ) با pH داشت. بیشترین میزان آزادسازی فسفر از منبع تری کلسیم فسفات مربوط به جدایه 53 (31/263 میلی گرم در لیتر) در زمان 48 ساعت به دست آمد در حالیکه جدایه 12 با آزادسازی 17/31 میلی گرم در لیتر فسفر در زمان 72 ساعت بیشترین توانمندی را در انحلال آلومینیوم فسفات ها از خود نشان داد.