حضور عناصر طبیعت در شعر فارسی از دوره‌های آغازین بدان تحرک و پویایی بخشیده است. هیچ شاعری را نمی‌توان یافت که در شعرش از طبیعت و زیبایی آن سخن نرانده باشد، اگر چه نحوة کاربرد آن بنا به ذوق و محیط جغرافیایی شاعران مختلف باشد. بخشی از این عناصر به گل و گیاه مربوط می‌شود که شاعران نکته سنج با توجه به ظرایف و ویژگی‌های هر یک از آنها با هنرهای بلاغی تشبیه، تشخیص، ایهام و استعاره تصویرهایی زیبا پرداخته‌اند. تأمل در دیوان شاعران علاوه بر کمک به شناساندن گل و گیاهان و موارد استفادة هر یک به خواننده امکان می‌دهد که دید شاعر را نسبت به محیط اطراف او بررسی کرده و حالات روانی او را مورد تفحص قرار دهد در دیوان فانی بیشترین بسامد او به گل و گلشن و گلستان که مشبه‌به و مستعار‌منه حسن و زیبایی و عشق قرار گرفته و کمترین بسامد به گل نیلوفر که به چرخ کبود و جفای آن اشاره می‌کند، اختصاص دارد.