این آزمایش در تاریخ 14 تیر 92 در شهرستان بیله سوار، در قالب آزمایش اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و عامل اصلي شامل شرايط خاک ورزی متداول و حداقل خاک ورزی و10 رقم سویا (ام7، ال 17، دي. پي. ايكس، زان، ساري، سحر، 032، 033، گرگان و ويليامز) به عنوان عامل فرعی انجام شد. در پلات های اصلی كه خاک ورزی مرسوم انجام گرفت دو بار پنجه غازی و سه بار دیسک زنی صورت گرفت. پلات های فرعی در ابعاد 1/2 در 4 متر و فاصله ردیف ها 30 سانتی متر در نظر گرفته شد. کاشت بذر به صورت دستی و در قسمت داغ آب پشته ها با فاصله حدود 5 سانتی متر روی ردیف و در عمق 3 تا 5 سانتی متر انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک اندام های هوایی اندازه گیری شده در ارقام مورد مطالعه سویا نشان داد در صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی و تعداد غلاف در بوته در سطوح عامل اصلي در بین ارقام معنی دار بود، در بقیه صفات اختلاف بین سطوح عامل اصلي معنی دار نبود. اختلاف بین ارقام به جز در درصد سبز شدن دانه ها، در بقیه صفات معنی دار بود. اثر متقابل بین سطوح عامل اصلي به جز در طول غلاف در سایر صفات معنی دار نبود. مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه نيز نشان داد که اختلاف بین ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف در بوته معنی دار بود. بیشترین عملکرد در شرايط خاك ورزي مرسوم مربوط به رقم 033 و کمترین آن متعلق به رقم گرگان بود. هم چنين بیشترین عملکرد در شرايط حداقل خاك ورزي را رقم L-17 و کمترین عملکرد را رقم گرگان داشت. هم بستگي بين صفات مورد مطالعه در شرايط خاك ورزي نشان داد هم بستگي بين عملكرد با تعداد غلاف در بوته منفي و بالا و با ساير صفات هم بستگي پائيني داشت. هم¬چنين هم¬بستگي بين صفات مورد مطالعه در شرايط حداقل خاك ورزي نشان داد بين عملكرد با صفات مورد مطالعه هم¬بستگي پائيني داشت. تجزيه رگرسيون گام به گام صفات مورد مطالعه در شرايط خاك ورزي مرسوم نشان داد كه صفت تعداد غلاف در بوته اثر منفي و معني داري بر روي عملكرد داشته، هم¬چنين در شرايط حداقل خاك ورزي 4 صفت وزن 500 دانه، زمان گل دهي، تعداد شاخه هاي فرعي باقي ماندند. تجزيه عليت در شرايط خاك¬ورزي مرسوم نشان داد كه صفت تعداد غلاف در بوته اثر منفي و معني داري بر روي عملكرد داشت و بيشترين تاثير مستقيم را روي عملكرد دارد ولي از طريق درصد سبز شدن به صورت غير مستقيم روي عملكرد تأثير مثبت نشان مي دهد. تجزیه علیت در شرايط حداقل خاك ورزي نشان مي دهد بیشترین اثر مستقیم به زمان گل دهی مربوط بود و تعداد شاخه فرعی بیشترین اثر منفی را دارد. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي در سطح شرایط خاک ورزی با استفاده از داده هاي استاندارد شده نشان داد که چهار مؤلفه اصلی اول بيشترين تغييرات كل را شامل مي شوند. گروه بندی بر اساس سه مؤلفه اصلی اول در سطح خاک ورزی نشان داد كه رقم 033 از ضرایب بالایی برای مولفه سوم برخوردار بوده و بهترین رقم بود و رقم های سحر و گرگان نیز از ضرایب پایینی برای این مؤلفه برخوردار بودند. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي در شرایط حداقل خاک ورزی با استفاده از داده هاي استاندارد شده نشان مي دهد سه مؤلفه اصلی اول باعث بيشترين تغييرات كل مي شوند.