مقدمه: تخليه پسابهاي رنگي ناشی از صنايع در آبراهها از نخستين آلاينده هاي قابل تشخيص بوده و از نظر ظاهري وضعيت نامطلوبي ايجاد ميكند.اكثر رنگزاها در مقابل نور و گرما پايدار و حذفشان از پساب مشكل میباشد .وجود مقدار ناچیز رنگ در آب، شفافیت و غلظت اکسیژن محلول در آب را کاهش داده و حیات آبی محیط هاي پذیرنده را تهدید می کند.
اهميت موضوع: به دليل پايداري رنگ ها درمقابل تجزيه بيولوژيك، جهت حذف آنها اغلب از روش هاي فيزيكي وشيميايي استفاده میشود. مصرف منعقد كننده هاي شيميايي همراه با مشكلاتي نظير ايجاد توليدلجن بسيارزياد و آلودگی ثانویه درمحیط زیست است. اهمیت استفاده از منعقد کننده طبیعی به دليل فراوانی و صرفه اقتصادي و عدم توليدمحصولات مياني سمي بیشتر مورد توجه میباشد.
هدف : مطالعه حاضر باهدف امكان كاربرد دانه ریحان به عنوان گیاه بومی و ارزیابی قابلیت حذف CODورنگ،رنگزای قرمز کنگو از فاضلاب سنتتيك انجام شد.
مواد وروشها: مطالعه حاضر يك پژوهش كاربردي است به صورت تجربي و در مقياس آزمايشگاهي انجام گرفت. دانه ریحان به عنوان منعقد کننده طبیعی و جاذب در شرايط آزمايشگاه تهیه شد. مطالعه بر روي فاضلاب سنتتيك حاوي غلظت رنگ 250 ميلي گرم در لیتر رنگ کنگورد ودر محدوده pH = 6- 5/8 انجام گرفت. غلظت رنگ با استفاده از اسپکتروفتومتردر طول موج488 نانومتر اندازه گیری شد.خصوصیات گروه هاي عاملي موجود در ماده ژلاتینی دانه ریحان بااستفاده از تبدیل فوریه مادون قرمزFTIR ارزیابی گردید. تاثیر متغیر های موثر بر فرایند رنگبری مانند مقدار جاذب ومنعقدکننده و غلظت اولیه رنگزا و pH مورد بررسی قرار گرفت .
یافته ها: درصدحذف رنگ و COD رنگ کنگورد با افزايش مقدار جاذب از 48/0 میلیگرم درلیتر به 6/1 میلیگرم درلیتر افزايش يافت. آنالیز نتایج آزمایشگاهی نشان دادكه براي 250 ميلي ليتر از رنگزای کنگورد با غلظت 250 میلی گرم درلیتر دانه گياه ریحان25 درصد ازCOD و 52/50 درصد از شدت رنگ در pH بهینه 5/6 را کاهش ميدهد.
نتيجه گيري : نتایج این پژوهش نشان داد که دانه ريحان جاذب مناسبی براي کاهشCOD و حذف رنگ از پساب هاي رنگی است.