با توجه به محدود بودن منابع آب در جهان، استفاده از آب های تصفیه شده به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشکی مانند ایران ضرروی به نظر می رسد. از این رو تصفیه صحیح، مدیریت و کنترل فرآیند تصفیه نیازمند بررسی دقیق پارامترهای مـؤثر در این فرآیند است. لذا به دلیل دارا بودن ویژگی عدم قطعیت بین پارامترهای کیفی فرآیند تصفیه، در این مطالعه از مدل های فازیFL)¹) برای مدل سازی رفتار تصفیه خانه فاضلاب تبریز استفاده شده است. بدین منظور با مبنا قرار دادن مشخصه های کیفی اندازه گیری شده در ورودی تصفیه خانه، مقدار متناظر مشخصه های فوق در خروجی تصفیه خانه پیش بینی شد. برای این منظور از دو مدل فازی ممدانی و ساجنو استفاده شد. داده های ورودی مدل های فازی استفاده شده شامل پارامترهای دما T)²)، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی BOD)³)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی COD)⁴)، کل جامدات معلق TSS)⁵) و pH فاضلاب و داده های خروجی شامل مشخصه BOD، COD و TSS می باشد. نتایج مدل های فازی به کار برده شده برای پارامترهای مذکور، بدست آمده و با مقادیر مشاهداتی مقایسه شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، هر دو مدل مذکور نتایج قابل قبولی را ارائه دادند. مدل فازی ممدانی با 17 قانون با ضریب همبستگی 91/0 و مدل فازی ساجنو با شعاع بهینه 7/0 و 5 قانون با ضریب همبستگی 94/0 اجرا شدند. با وجود اینکه هر دو روش فازی نتایج قابل قبولی را ارائه دادند، اما با بررسی میزان ضریب همبستگی و RMSE هر کدام از پارامترها در این دو روش به نظر می رسد مدل فازی ساجنو نسبت به مدل فازی ممدانی برتری دارد. همچنین با محاسبه درصد بازده حذف آلاينده ها در خروجي تصفيه خانه مشخص شد، حداكثر بهره وري حذف در تصفيه خانه مربوط به آلاینده TSS بوده و معادل 93 درصد می باشد. سایر آلاینده ها نیز مقادیری بسیار نزدیک به TSS داشتند. به همين ترتيب بازده حذف این آلاینده ها از طریق مقادیر برآوردی با مدل های فازی نیز به همین منوال است، كه به واسطة نزديكي با مقادير مشاهداتي مبين كارايي خوب مدل های به کار برده شده می باشد.