توسعه پایدار فرآیندی است که حفاظت از محیط زیست را در کنار کیفیتهای مناسب زندگی ونیازهای نسل اینده در اولویت قرار می دهد.
برای بررسی نظری چالشهای توسعه پایدار گردشگری استان آذربایجان شرقی ابتدا رابطه گردشگری ، گردشگری پایدار و توسعه پایدار در عرصه گردشگری مورد بررسی قرار گرفته و سپس عواملی چون چالشها و تنگناهای توسعه گردشگری در استان و راهکارهای غلبه بر این تنگناها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با استفاده از روش های کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی به گردآوری و تحلیل داده¬ها پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد توجه بیش از حد به منافع اقتصادی و شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی حاکم بر استان موجب بروز چالش ها و تنگناها برای توسعه پایدار در صنعت توریسم شده است. با مدیریت و برنامه ریزی صحیح می توان ضمن برطرف کردن مشکلات ساختاری، زیربنایی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، با متدسازی برای توسعه پایدار گردشگری، چالش¬های پیش رو را برطرف نمود.