هنرمند ایرانی همواره در تلاش بوده است تا خود را از قید و بند طبیعت ظاهری و عینی رها کند و به ترسیم حقیقت جهان هستی بپردازد. جهان هستی برای هنرمند ایرانی مسلمان سرشار از نشانه ها و آیات خداوندی است که جز با زبان رمز و تمثیل و مدد گرفتن از قدرت خیال شناختنی و گفتنی نیست. فرهنگ و هنر اسلامی و ایرانی عالم قداست و کیفیت عارفانه و روحانی در قالب معماری رمزی مساجد و تزئینات اسلیمی و طرح های هندسی و … مجال نمود یافته است. در سراسر هنر معماری، با سعی وتلاش معمار در ترسیم اشکال دایرهای و پیچ و تاب های دایره گون اسلیمی و طرح و نقش های تذهیب شده روبرو هستیم که باری عظیم از اسرار و رموز قدسی را از خود ساطع میکنند. در این پژوهش تلاش شده تا اسرار نهفته در ارتباط با نقوش اسلیمی و ترکیب بندی های مدور آن که در جای جای هنر اسلامی دیده میشود، تجزیه و تحلیل گردد . در این پژوهش با هدف تشریح و رمزگشایی از اشکال مرتبط با نقوش اسلیمی که در سرتاسر هنر اسلامی از جمله در معماری مساجد، کاخ ها و بناها دیده میشود و تبیین ارتباط عرفان اسلامی با هنر اسلامی به شیوه استنادی و میدانی مورد بررسی قرار گرفته است