اين تحقيق به‌منظور ارزيابي تنوع فيزيولوژيک و مطالعه روابط فیلوژنی توده های گياه ريحان تحت شرايط کم آبياري و تراکم در گلخانه مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان اصفهان به‌صورت آزمايش فاکتوريل در قالب طرح کاملاً تصادفي با سه تکرار به اجرا درآمد. توده هاي مختلف ريحان بومي ايران (شش توده شامل افغاني سبز، قائميه بنفش، قهجاورستان سبز، اردستان سبز، مبارکه سبز و مهيار بنفش) در گلخانه به¬صورت کشت رديفي خاکي و با تراکم هاي 50×30 و 50×10 کشت شد. آبياري به‌صورت قطره‌ای کاملاً کنترل‌شده با استفاده از تشتک تبخير و در قالب سه تيمار 60، 80 و 100 درصد آبياري انجام شد. نتايج آزمايش حاکي از تأثیر معني¬دار تيمارهاي موردمطالعه بر صفات فيزيولوژيک ريحان بود. در شرايط آبياري 60 و 80 درصد بالاترين ميانگين (به ترتيب 70 و 75 درصد) محتوی نسبي آب برگ به توده افغاني سبز با تراکم 50×10 و 50×30 اختصاص داشت و در شرايط 100 درصد بالاترين ميانگين (84 درصد) محتوی نسبي آب برگ به توده اردستان سبز با تراکم 50×30 اختصاص داشت. در ارتباط با صفت نشت يوني نيز مشخص شد که در شرايط آبياري 60 درصد بالاترين ميانگين (405/0) به قهجاورستان سبز با تراکم 50×30 اختصاص داشت و در شرايط 80 درصد آبياري بالاترين ميانگين (4/0) به همين توده با تراکم 50×10 اختصاص داشت و در شرايط 100 درصد بالاترين ميانگين (36/0) به توده قائميه بنفش با تراکم 50×10 اختصاص داشت. بر اساس نتایج گروه‌بندی توده های ریحان موردمطالعه مشخص شد که دو جمعیت اردستان سبز و مبارکه سبز دارای 98 درصد تشابه می‌باشند و توده مهیار بنفش نیز دارای 96 درصد تشابه با این دو توده می‌باشد و توده قهجاورستان سبز بیشترین تنوع را از لحاظ صفات فیزیولوژیک با سایر توده های مورد مطالعه دارد.