به دليل اهميت نفت كه يك منبع حياتي است قراردادهاي منعقده نفتي نيز از اهميت خاصي بر خوردار است، اينكه اكثر قرارداد هاي نفتي جنبه عمومی و بين المللي دارد لذا اين قرار دادها بويژه با توجه به تحولات سياسي و اقتصادي در جهان درخور تغييرات و دگرگوني‌هايي بوده است كه هر كدام از جنبه هاي خاصي حائز اهميت و مطالعه مي باشد، از بررسي ابتدايي ترين قرار داد هاي نفتي كه تحت عنوان “امتياز Concession ” با دولتهاي صاحب نفت به امضاء‌ ميرسيده تا قرار دادهاي متداول امروزي مي‌تواند زواياي مختلف اين قرار دادها را مشخص نمايد. «در ايران اولين بار پرداخت وجوهي به خزانه دولت قاجار سرفصل روشني جهت بررسي و پژوهش آغاز مي‌كند زيرا در ايران نيز همچون ساير كشورهاي اسلامي آن زمان «اراضي مباحه» و منابع زيرزميني آنرا از طريق اقطاع واگذار مي‌كردند و از اين روش دريافت عوايدي نصيب ديوان دولت مي‌كردند از جمله فرمان صادره عهد ناصري (رمضان 1298 ه.ق) كه عنوان مي‌داشت «كل معادن ايران بلا استثناء اعم از مكشوفه يا غير مكشوفه در هر جاي ممالك محروسه»‌در اختيار وزارت معادن قرار گرفته است و هر گونه تصرفي در معادن موكول به اجازه خاص از وزارتخانه معادن گرديده است و همين فرمان سرآغاز اعطاي امتيازات مي‌باشد . این مقاله به بررسی و مطالعه تحولات شروط غیرمالی در قراردادهای نفت و گاز در ایران پرداخته است.