در پژوهش حاضر، اصلی ترین انگیزه برای انجام پژوهش پی بردن به این مطلب بود که چرا برخی از شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران با وجود زیان ده بودن در سالیان متمادی و مشمولیت ماده 141 اصلاحی قانون تجارت، همچنان در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان شرکت های فعال شناخته شده اند. به عبارتی دیگر، هدف از انجام این پژوهش، پاسخ به این سئوال بود که مدیران چنین
شرکت هایی که با وجود ورشکستگی همچنان به فعالیت در بورس می پردازند، آیا برای بهتر نشان دادن عملکرد خود اقدام به هموارسازی سود و زیان می کنند یا خیر؟ و قرار گرفتن شرکت ها در مراحل مختلف ورشکستگی می تواند انگیزه ای برای
دستکاری های حسابداری در سود و زیان توسط مدیران ایجاد نماید یا خیر؟جهت یافتن پاسخی منطقی برای پرسش های فوق، ابتدا نمونه ای 81 عضوی از بین شرکتهای مشمول ماده 141 اصلاحی قانون تجارت را به عنوان شرکت های ورشکسته انتخاب نمودیم. در گام بعدی و به منظور مقایسه دستکاری های حسابداری در شرکت های ورشکسته و غیر ورشکسته، اقدام به انتخاب نمونه شرکت های غیر ورشکسته مشابه نمونه شرکت های ورشکسته در طی دوره زمانی 10 ساله بین سال های 1377 لغایت 1386 نمودیم. بعد از انتخاب نمونه های آماری و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش ابتدا به محاسبه احتمال ورشکستگی شرکت های مشمول ماده 141 اصلاحی قانون تجارت از طریق مدل پیش بینی ورشکستگی زاوگین پرداختیم. سپس با تفکیک هموارسازی آگاهانه سود به دو بخش هموارسازی واقعی و هموارسازی ساختگی سود (طبق تعریف ایکل در سال 1981) اقدام به اندازه گیری هموارسازی واقعی سود از طریق مدل میانگین قدر مطلق درصد انحرافات واقعی سود از روند خویش و هموارسازی ساختگی سود از طریق مدل ایکل در سه سطح سود ناویژه، سود عملیاتی و سود ویژه نمودیم. در نهایت بعد از اندازه گیری متغیرهای پژوهش از طریق مدل های آماری مختلف و به منظور بررسی میزان همبستگی بین متغیرهای پژوهش و همچنین میزان تأثیر متغیر مستقل ورشکستگی بر متغیر وابسته دستکاری های حسابداری (واقعی و ساختگی) به آزمون فرضیه های پژوهش از طریق مدل آماری پانل دیتا پرداختیم. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که بین متغیرهای پژوهش یک همبستگی نسبتاً قوی و هم جهت وجود دارد. به عبارتی دیگر نتایج پژوهش حاضر بیانگر این مطلب است که از آنجایی که مدیران شرکت های ورشکسته (مشمول ماده 141 اصلاحی قانون تجارت) با وجود ورشکستگی و منفی شدن حقوق صاحبان سهام در طی سنوات متمادی گذشته، همچنان در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان شرکت های فعال شناخته می شوند، از انگیزه های قوی برای دستکاری های حسابداری در سود و زیان به منظور مطلوب نشان دادن عملکرد شرکت تحت مدیریت شان برخوردار می باشند.