زمینه و هدف: در دهۀ اخیر، سازمان‌ها به‌طور فزاینده‌ای به ارزش مدیریت دانش، به‌عنوان یکی از ابزارهای بهبود عملکرد و کسب مزیت رقابتی پی برده‌اند. دو بُعد اصلی مدیریت دانش عبارت‌اند از: یادگیری سازمانی و فراموشی سازمانی. پژوهش حاضر دارای دو بخش است که در بخش اول، با نگاه دقیق‌تر به مفهوم فراموشی سازمانی، از طریق تجزیه‌وتحلیل‌های آماری و چگونگی رشد تولیدهای علمی نمایه‌شده در پایگاه استنادی وب آو ساینس، به مصورسازی تولیدهای علمی در این زمینه پرداخته شده است. در بخش دوم، با توجه به پیچیدگی پدیدۀ فراموشی سازمانی و تأثیرگذاری عوامل متعدد بر این پدیده، تلاش شده است که ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر آن، به ساختاردهی و درک عمیق‌تر این عوامل، به‌عنوان مبنایی برای ارائۀ راه‌کارهای بهینه، به‌منظور بهبود فرایندهای سازمانی و تصمیم‌گیری‌های مؤثر پرداخته شود.
روش: در بخش اول، به تجزیه‌وتحلیل کتاب‌شناختی با هدف علم‌سنجی مفهوم فراموشی سازمانی در بازۀ زمانی ۱۹۹۴ تا ۲۰۲۳ با کمک نرم‌افزارهای سایت اسپیس و وس‌ویور مبادرت شد. در بخش دوم، با بهره‌گیری از رویکرد سودا، عوامل تأثیرگذار بر این پدیدۀ مهم بررسی شد. در این مرحله، با انجام مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته با ۱۲ نفر از افراد متخصص و با تجربه در صنعت نفت، این عوامل شناسایی شدند. در نهایت با استفاده نرم‌افزار دسیژن اکسپلورر، نقشۀ جامع‌شناختی ترسیم و با اجرای تحلیل دامنه‌ای و مرکزی، شناخت عمیق‌تری از عوامل مؤثر بر این پدیده حاصل شد.
یافته‌ها: نتایج بخش اول نشان می‌دهد که در بازۀ زمانی فوق، ۱۱۳۰ پژوهش در زمینۀ فراموشی سازمانی در سایت وب آو ساینس نمایه شده که کشور آمریکا با بیشترین استناد در رتبۀ نخست قرار گرفته است و کشورهای سوئد، اسپانیا و انگلستان، نسبت به ۱۰ کشور برتر در این حوزه تحقیقاتی میزان همکاری بین‌المللی بیشتری دارند. همچنین مجله‌های متعلق به دانشگاه‌های برتر جهان، همچون جانز هاپکینز، هاروارد و کمبریج، بیشترین تعداد ارجاع در زمینۀ تحقیقات فراموشی سازمانی را دارند و از طرفی، تعداد مقاله‌های بسیار کمی در این دانشگاه‌ها منتشر شده است. تحلیل هم‌واژگانی نشان می‌دهد که مباحث رهبری، سرمایۀ انسانی و ارتباط آن با سایر مفاهیم می‌تواند به‌عنوان موضوعات داغ تحقیقات آینده مطرح شوند. نتایج بخش دوم، پژوهش حاکی از آن است که عواملی همچون بینش، علایق و انگیزش کارکنان، با امتیاز دامنه‌ای ۱۲ و مرکزیت 28/19، بینش، علایق و انگیزش مدیران با امتیاز 9 و مرکزیت 26/16 در نگاشت ذهنی خبرگان در زمینۀ عوامل مؤثر بر فراموشی سازمانی بیشترین اهمیت را دارند.
نتیجه‌گیری: با توجه به تحلیل‌های هم‌استنادی، پژوهشگران علاقه‌مند در این زمینۀ تحقیقاتی، می‌توانند برای بررسی موضوعات داغ که طبق نتایج پژوهش، مباحث رهبری و سرمایۀ انسانی و ارتباط آن با سایر مفاهیم است، همکاری‌ها لازم را با کشورها و مؤسسه‌هایی داشته باشند که در این زمینه به‌صورت تخصصی فعالیت دارند. بنا به نتایج حاصل از دو بخش پژوهش، کارکنان، رهبران و مدیران به‌عنوان عناصر کلیدی، نقش بسیار حیاتی و اساسی در سازمان‌ها در زمینه فراموشی سازمانی ایفا می‌کنند.