- ساخت خانه‌های سنتی با حیاط‌های زیبا و حوض‌های وسط حیاط و آبراه‌ها به دلایل گوناگونی همچون: نگرش کمی به مقوله مسکن، رویکرد سودگرایانه نسبت به زمین، عدم توجه به معنا و کیفیت فضایی و غفلت از تأثیرگذاری محیط بر روان آدمی، مورد کم‌لطفی و بی‌توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که باور داریم انسان جزئی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. لذا در این پژوهش هدف بازشناساندن نقش آب، به عنوان یکی از عناصر طبیعی مهم ، از ابعاد گوناگون، در حیات دارد. آب واسطه ای است که فرآیندهای حیات در آن به وقوع می‌پیوندند. آب در حیاط‌ها، قنات‌ها، حوض‌ها، آبراه‌ها، آب‌نماها، آب انبارها نقش اصلی را دارا بوده است. همچنین آب توانایی بی‌نظیری در برانگیختن ذهن انسان دارد و همه انسان‌ها علاقه ای غریزی نسبت به آب دارند. ساختار کلی این مقاله مشتمل بر چهار بخش: بررسی معنایی آب، بررسی کالبدی آب در خانه‌های سنتی ایرانی و نگاهی به نقش کاربردی آب در زیبایی و معماری خانه‌های سنتی یزد می‌باشد.