از مهمترین و اساسی ترین فضاهای جغرافیایی که از دیرباز انعکسا دهنده ایدئولوژی های حاکم بر یک جامعه بوده پدیده شهر می باشد فرهنگ ها و اعتقادات متفاوت در شهر های مختلف به وسیله نیایشگاه ها شناخته می شود و این نیایشگاه ها همواره در طول تاریخ از نقش و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند با توجه به این امر می توان گفت که یک شهر اسلامی و پایدار بایستی بازتاب اندیشه ها و اهداف متعالی دین مبین اسلام در تمام جوانب باشد بنابراین مسجد به عنوان عنصر اصلی در دین مبین اسلام از اهمیت زیادی در شهر های مسلمان نشین برخوردار است از این رو در این پژوهش که مطالعات آن به صورت کتابخانه ای صورت گرفته است سعی شده در ابتدا به معرفی جایگاه و مقام انسان در اسلام به عنوان اصل، شاخصه و هدف نهایی در توسعه پایدار و همچنین تعریف توسعه پایدار از دیدگاه اسلام پرداخته شود سپس به جایگاه مسجد در اسلام و همچنین جایگاه و نقش و کارکردهای مختلف آن در شهرهای اسلامی پرداخته شود و در نتیجه عوامل موثر در ارتقا و حفظ ارزش اسلامی و اجتماعی مسجد معرفی می شود.