پژوهش حاضر با هدف نگرشی مقدماتی بر مباحث عرفانی در هنر معماری ایران زمین نگاشته شده است عرفان و علی الخصوص عرفان اسلامی به لحاظ دیدگاه های نظری در تدوین و به کارگیری ساختاری در ابنیه معماری اسلامی بی تاثیر نبوده است بلکه به لحاظ معناشناسانه گاه دارای تاثیرگذاری فراوانی به خصوص در بناهای نظیر خانقا ها بوده است مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی با ابزار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است و به تدوین چشم اندازهای عمده فراروی تاثیرگذاریع رفان در معماری اسلامی پرداخته است الگوی مدارس، کاروانسرا، خانقاه مورد بررسی مقدماتی قرار گرفته است. ادبیات و پیشینه تحقیق نیز مورد کنکاش قرار گرفته است نتیجه پژوهش مقدماتی حاضر که خود آغازی بر پژوهش های مفصل آتی است می تواند در تدوین مطالعات و تحقیقات در مورد اثرگذاری متقابل مباحث عرفانی در معماری اسلامی و معماری اسلامی ایران سودمند باشد.