خصوصیات نامطلوب فیزیکی و شیمیایی خاک¬های آلوده به فلزات سنگین در اکوسیستم¬های طبیعی معدن¬کاری شده از فرآیندهای خاکسازی جلوگیری می¬کند. در این تحقیق خصوصیات مواد بستر در باطله¬های زغال سنگ رها شده مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه در سه باطله معدنی متروک زغال سنگ با سن متفاوت و مناطق مرتعی اطراف آن در ذخایر زغال سنگ البرز مرکزی در شهرستان سوادکوه در استان مازندران انجام گرفت. خاک به روش تصادفی- منظم و در پلات یک متر مربعی نمونه-گیری شد. با توجه به نتایج آنالیز واریانس مناطق مورد مطالعه به غیر از رطوبت، آهک، ازت و پتاسیم در سایر خصوصیات خاک تفاوت معنی¬داری داشتند. بیشترین میزان سیلت و اسیدیته در مرتع و بیشترین هدایت الکتریکی در باطله 30 ساله مشاهده شد. با توجه به مقایسه داده¬های فلزات سنگین، کاتیون¬های فلزی مس (Cu)، روی (Zn)، سرب (Pb)، نیکل (Ni)، کروم (Cr) و کبالت (Co) در مرتع کمی بیشتر از باطله¬های زغال¬سنگ بودند و با افزایش سن باطله¬ها مقدار این عناصر به تدریج افزایش یافت. به طور کلی، هدایت الکتریکی، بافت و عناصر سنگین از مهم¬ترین فاکتورهای خاک در باطله¬های معدنی زغال سنگ بودند.