به منظور بررسی امکان القاء کالوس در گیاه پنیرباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه، شامل ریزنمونه گیاهی در دو سطح ریزنمونه برگ و ریزنمونه قطعات بین گره‌ای ساقه، غلظت تنظیم کننده رشد BAP در چهار سطح صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌گرم در لیتر و غلظت تنظیم کننده رشد NAA در چهار سطح صفر، 1/0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر بودند. نتایج نشان داد که نوع ریزنمونه، غلظت BAP و غلظت NAA بر کلیه ویژگی‌های مورد بررسی شامل تعداد روز تا کالوس‌زایی، درصد القاء کالوس، قطر کالوس و وزن تر کالوس تأثیر معنی‌دار داشت. ریزنمونه‌های برگ نسبت به ریزنمونه‌های ساقه در رابطه با کالوس‌زایی برتری نشان داد. استفاده از ریزنمونه‌های برگ باعث کاهش زمان لازم تا القاء کالوس، افزایش قطر کالوس و وزن تر کالوس گردید. استفاده از تنظیم‌کننده رشد BAP در محیط کشت، باعث بهبود خصوصیات کالوس‌زایی در ریزنمونه‌های ساقه و برگ شد. غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر BAP بیشترین تأثیر مثبت را بر القاء کالوس داشت. تنظیم‌کننده رشد NAA القاء کالوس در ریزنمونه‌های مختلف را بهبود بخشید. بیشترین درصد القاء کالوس در غلظت 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA مشاهده شد. با توجه به نتایج، محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP و 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA جهت به حداکثر رساندن تولید کالوس در گیاه پنیرباد قابل توصیه است.