گیاهان دارویی حاوي ترکیبات ثانویه وسیعی هستند که اغلب داراي فعالیت زیستی مهمی می باشند و از آنجایی که عصاره هاي گیاهی به طور وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند، فن آوري هاي عصاره گیري مورد ارزیابی قرارگرفته تا بتوانند این ترکیبات فعال را از منابع گیاهی استخراج نماید. استخراج به كمك امواج فراصوت يكي از مهم ترين روش هاي استحصال تركيبات ارزشمند از منابع گياهي است. عناب از میوه‌های بسیار مفید است که علاوه بر خواص تغذیه‌ای دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است.
در طب سنتی ایران نیز مصرف جوشانده عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوانزا و انواع گلودرد بسیار توصیه شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر امواج فراصوت و بهینه سازی فاکتورهای تأثیرگذار بر راندمان استخراج مواد مؤثره از میوه و هسته عناب انجام پذيرفت.
در این تحقیق از طراحی Box-Behnken به منظور بررسی تأثیر زمان، دما و نسبت حجم حلال به ماده جامد تحت فرایند اولتراسونیک بر میزان راندمان استخراج استفاده شد. روش سطح پاسخ نیز به منظور تعیین نقاط بهینه فرایند استخراج ترکیبات مؤثره به کمک اولتراسونیک جهت دستیابی به حداکثر راندمان استخراج از میوه و هسته عناب مورد استفاده قرار گرفت. به منظور آنالیز کمی ترکیبات استخراجی، نمونه استری شده به دستگاه GC-FID تزریق شد و با دستیابی به بهترین برنامه ریزی دمایی جهت شناسایی مواد مؤثره تزریق به GC-MS انجام شد.
به طور كلي نتايج حاصل از اين مطالعه مؤيد اين است كه استخراج ترکیبات مؤثره هسته و میوه عناب با كمك امواج فراصوت يك روش مناسب در استخراج اين ترکیبات ارزشمند مي باشد كه می تواند به عنوان يك روش كارا در فرايند استخراج صنعتي روغن و همچنين ساير تركيبات مؤثره گياهي مد نظر قرار گيرد.