به جهت بررسی تأثیر الگوهای مختلف کاشت و تراکم بوته در واحد سطح بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی ریحان، آزمايشي به صورت اسپيلت پلات برپايه¬ي بلوك هاي كامل تصادفي درسه تكرار در استان قزوين در سال زراعی 91-92 طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آرايش كشت در دو سطح (تك رديفه 30 سانتي متري و دو رديفه 60 سانتي متري) و تراكم بوته در سه سطح (40، 60 و 80 بوته در مترمربع) بود. در دو مرحله طی فصل رشد، نمونه برداری صورت گرفت و وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد اسانس ریحان در هر دو مرحله اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در چین اول اثر ساده الگوی کاشت بر صفاتی مانند ارتفاع بوته و ساقه، قطر ساقه، تعداد برگ در بوته، وزن تر چهار بوته و وزن تر برگ چهار بوته معنی¬داری بود، اما بر سطح برگ و میزان کلروفیل برگ تأثیر معنی¬داری نداشت. در چین دوم این تیمار بر هیچ یک از صفات مورد بررسی تأثیر معنی¬داری نداشت. در بین الگوهای کاشت، بیشترین میزان صفات فوق از کاشت تک ردیفه در هر دو چین به دست آمد و کاشت دو ردیفه نسبت به تک ردیفه میزان کمتری داشت. در چین اول نیز اثر ساده تراکم کاشت بر هیچ یک از صفات مورد بررسی معنی¬دار نبود اما در چین دوم بر صفات قطر ساقه و سطح برگ معنی¬دار بود و بر سایر صفات تأثیر معنی¬داری نداشت. در صفات معنی¬دار شده در تیمار تراکم کاشت، بیشترین میزان از تیمارهای 40 و 80 بوته به دست آمد که در گروه آماری بالاتری نسبت به تیمار 60 بوته قرار داشتند. اثر ساده تراکم و اثر متقابل تراکم و الگوی کاشت بر هیچ یک از صفات مورد بررسی در چین اول و دوم تأثیر معنی¬داری نداشت.