هدف:اسپند با نام علمیPeganum harmala دارای خواص آنتی اکسیدانی،ضد قارچی،ضد سرطانی،ضد باکتریایی و موارد متعدد دیگری می باشد که به علت وجود آلکالوئیدهای بتا کربولین و برخی فلاوونوئیدها میباشد که در این مطالعه ما به بررسی اثرات این گیاه بر روی سیستم آندوکرینی(غده تیروئید) بصورت هیستوپاتولوژیکی و سنجش سرمی پرداخته ایم.
مواد و روش کار:این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در مرکز تحقیقات جهاددانشگاهی استان قم تحت نظر چند تن از اعضا نظام دامپزشکی استان قم انجام گرفت.عصاره گیاه (ساقه،برگ،گل،دانه) جمع آوری شده در فصل اردیبهشت بر روی 64 سر موش صحرایی بزرگ ماده شامل چهار گروه: کنترل،و سه گروه تجربی مورد تیمار عصاره با غلظت های 100و200و400 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت سی روز به صورت خوراکی و محلول در آب مورد آزمایش قرار گرفت که پس از خونگیری سطوح سرمی پارامترهای تیروئیدی و بافت تیروئید مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها:داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری واریانس تجزیه و تحلیل شدند که عصاره گیاه اسپند در دوز200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم هورمون محرک تیروئید و در دوز های 400 هورمون تیروکسین و تری یودوتیرونین را به طور معنی داری کاهش داد(p<0/05). و در غلظت 100 میلی گرم هیچ گونه تغییر معنی داری مشاهده نشد.همچنین میزان میانگین وزن گرو ه های 100 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم به ترتیب کاهش و افزایش معنی داری داشته است(p<0/05)
از گیاه اسپند می توان در انجام تحقیقات تکمیلی هیپرتیروئیدیسم و عوارض ناشی از آن استفاده نمود.