این پژوهش به منظور تعیین میزان انرژی مصرفی در مراحل مختلف فرآوری چای سیاه در کارخانه‌های چای‌سازی استان گیلان انجام شد. انرژی مستقیم (انرژی حرارتی و الکتریسیته) و انرژی غیر مستقیم (انرژی نیروی انسانی، استهلاک و روان‌کننده¬ها) در 9 کارخانه چای‌سازی شامل 4 کارخانه گازوئیل سوز و 5 کارخانه گاز ‌سوز، اندازه¬گیری و ارزیابی شد. نتایج نشان داد که حدود 70 درصد انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه مربوط به انرژی حرارتی بود که از این مقدار، 31 درصد در مرحله پلاس و 69 درصد در مرحله خشک¬کردن مصرف شد. مقدار انرژی حرارتی مصرفی در کارخانه¬های چای¬سازی گاز سوز حدود 5 درصد کمتر از کارخانه‌های گازوئیل سوز به دست آمد. سهم انرژی الکتریکی از کل انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه، 28 درصد بود و عملیات پلاس، مالش و کوره هوای گرم به ترتیب با 16/58، 58/16 و 39/11 درصد بیشترین مقدار مصرف انرژی الکتریکی در فرآیند تولید چای سیاه را داشتند. مهم‌ترین عوامل موثر بر تلفات انرژی در کارخانه‌های چای‌سازی عبارت بودند از: طراحی نامناسب و فرسودگی کوره¬ها، عدم استفاده از عایق‌بندی مناسب در کوره‌ها و ساختار نامناسب قطعات مکانیکی. طراحی کوره‌های جدید متناسب با سوخت مصرفی، عایق‌بندی کوره¬ها و دستگاه¬های خشک¬کن موجود، اصلاح سیستم برق کارخانه‌های چای‌سازی می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید چای سیاه داشته باشد.