کارایی سرمایه به طور مفهومی زمانی حاصل می‌شود که شرکت تنها در پروژه‌هایی با ارزش فعلی خالص مثبت سرمایه‌گذاری نمایند. مالکان با انتخاب مدیران توانمند، انتظار سرمایه‌گذاری کارا و بازده مطلوب دارند، اما، از منظر اقتصاد نئوکلایسک، نمایندگان درحالی که منطق اقتصادی دارند، براساس منافع شخصی رفتار می‌کنند و بر اطلاعات مرتبط با فعالیت‌ها و اقدامات خود تسلط کامل دارند در حالیکه مالکان بدون پرداخت هزینه اضافی امکان دسترسی به آن را نخواهند داشت. در چنین شرایط عدم اطمینانی، مالکان و سایر ذیفنعان نمی‌تواند به طور مستقیم تلاش‌های نماینده را مشاهده نماید. بنابراین، توجه آن‌ها به علامت‌های ناشی از برخی شاخص‌های عملکرد محدود می‌شود. مدل‌های کارایی سرمایه‌گذاری سعی دارند براساس نشانه‌هایی مانند رابطه آن با فروش یا جریان وجوه نقد، ناکارایی را شناسایی کنند، در این مقاله مبانی نظری مدل‌های مطرح در سنجش کارایی سرمایه‌گذاری مرور می‌شود تا پژوهش‌گران ضمن آشنایی بیشتر با سیر تحول این مدل‌ها، با در نظر گرفتن مفروضات آن‌ها مدل مناسب با تحقیق خود را انتخاب نمایند.