در سال های اخیر همواره استفاده از نهادههای بیولوژیک و آلی به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در جهت توسعه پایدار محصولات زراعی و بهویژه گیاهان دارویی مطرح بوده اند. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر باکتریهای محرک رشد و کود آلی بر رشد ریشه گیاه دارویی ختمی (Altheae officinalisL.) آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1397 اجرا در آمد. فاکتورهای آزمایشی تلقیح بذور ختمی با جدایه¬های باکتری سودوموناس فلورسنس (Pseudomonas fluorescence ) شامل: عدم تلقیح (شاهد)، تلقیح با جدایه 51، 79 و 163 و مصرف اسید هیومیک در چهار سطح، صفر (شاهد)، سطح 150، 300 و 450 میلی¬گرم در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که تلقیح با جدایههای باکتری سودوموناس فلورسنس و سطوح مختلف اسید هیومیک صفات مورد مطالعه را نسبت به شاهد افزایش دادند. تلقیح با جدایههای سودوموناس بهطور معنیداری بر وزن تر و خشک ریشه ختمی تأثیر داشت. لذا با افزایش وزن خشک ریشه، جذب عناصر غذایی افزایش مییلبد. به طور کلی با توجه به یافتههای این پژوهش، به نظر میرسد میتوان با استفاده از نهادههای بیولوژیک و آلی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی و مخاطرات زیست محیطی ناشی از آنها، پایداری تولید را در دراز مدت حفظ نمود.