نخستين خانه اى كه براى مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد، در سرزمين مكه است كه پر بركت و مايه هدايت جهانيان است ». تأملی در آیه 96 سوره ی آل عمران، بازتابی از مفهوم اولین خانه را در اذهان، متبلور می سازد. خانه ی خدا، آن مأمن تقرب با جذبه ی بی هنگام خویش، در قیاس با لفظ خانه به مثابه محور اصلی یکپارچگی خانواده، همه و همه آدمی را به اندکی تفکر وا می دارد؛ که به راستی چیست مفهوم خانه؟ و در بطن این واژه، چه ها نهفته است؟ چرا خانه ی ایرانی مقدس است و حکمت وجودی این تقدس کجاست؟ و نهایتا این معنا و مفهوم، چگونه در خانه تجلی یافته است؟ در عصر حاضر، به رغم همه ی اهمیت و سهم خانه در سازندگی و تداوم فرهنگ، تدقیق در معانی و جوهره های پنهان سکنای انسان، مورد غفلت و فراموشی قرار گرفته است؛ همان جوهره و ویژگی هایی که برخاسته از معماری بی زمان این سرزمین، از اعصار دور تا به امروز بوده است. اگرچه هنوز هم در جامعه ی سنتی، خانواده از واحد های بنیادین جامعه و در عین حال، قوی ترین و اصیل ترین نهاد اجتماعی به شمار می رود و این امر را با گذاری بر معماری خانه های سنتی شاهد هستیم. معماری ای که در آن، دنیای درون از برون، مجزا گردیده و در ساخت آن بیشتر به ارزش های بنیادین خانواده توجه شده است. در این نوشتار، سعی بر آن است تا با گذاری بر اندیشه های ایرانی و غیر ایرانی پیرامون خانه، با نگاهی ژرف تر به معنا و مفهوم این مهم، پرداخته شود؛ در این راستا مطالعاتی بر مفهوم خانه خواهیم داشت و با برشمردن ویژگیهای خانه ایرانی و کیفیت مطلوب آن در تقابل با خانه های معاصر ،نهایتا به این نتیجه خواهیم رسید که آری؛ این است مفهوم خانه: تقدس، تقرب و در یک کلام « شور هستی».