چکیده
هم اکنون توسعه فیزیکی و رشد جمعیتی در شهرهاي ایران همانند سایر کشورهای در حال توسعه روندي رو به افزایش دارد و با توجه به این که در توسعه شهری عوامل مختلفی از جمله پدیده های طبیعی نقش ایفا می کنند، مکان‌یابی بهینه با توجه به پارامترهاي مختلف و با در نظر گرفتن شاخص‌های طبیعی باید صورت پذیرد که در غیر این صورت نوعی ناهمگونی و بی‌نظمی در توسعه فیزیکی شهر رخ خواهد داد. از آنجا که تهیه نقشه برای پدیده ای که هنوز رخ نداده و عوامل متعددی در آن دخالت داشته، بسیار غیر قطعی می باشد، لذا استفاده از منطق فازی می تواند راه گشا باشد. هدف از این پژوهش دستیابی به متغیرهاي تأثیرگذار در توسعه‌ی فیزیکی شهر (برای مکان های خارج از مرز شهر) و دستیابی به الگویی که توسعه‌ی آتی شهر همدان را با کم ترین خسارت به محیط طبیعی مکان‌یابی نماید، است.
مهمترین نوآوری این تحقیق ترکیب سامانه اطلاعات مکانی و منطق فازی جهت تعیین محدوده بهینه‌ي توسعه‌ی فیزیکی شهر همدان است. در این تحقیق پارامترهای تاثیرگذار از جمله، گسل، شیب، راههای دسترسی ، فاصله از شهر و فاصله از رودخانه ها در نظر گرفته شده است. با توجه به بررسی های صورت گرفته محل کنونی شهر همدان از نظر شیب و همچنین از لحاظ فاصله از گسل های موجود در شهرستان همدان محل خوبی است و بهترین مکان ها برای توسعه فیزیکی پایدار این شهر قسمت های شمال و شمال غرب شهر است. البته اگر نزدیکی به رودخانه ها برای استفاده از فضای سبز و زیبایی و طبیعت آن برای ما مهم نباشد شمال شرق شهر نیز برای توسعه مناسب است . اما نکته قابل توجه این است که در هیچ یک از حالت های بررسی شده جنوب شهر برای توسعه مناسب نیست.